Çelişmezlik Yasası – Çelişki Yasası nedir?
Bilimsel verilerin mantık ile düşünmede tutarlığını sağlayan temel ilkelerden biridir.

”Yani bir şey hem kendisi hem de kendisinden başkası olamaz.” ve ya ”Bir şey hem yanlış hem de doğru olamaz” da demektir.

Ancak bir nesnenin rengini belirtirken bir paragrafta ”kırmızıdır”, başka bir paragrafta ”yeşildir” demek çelişkiye sebep değildir, önermenin içerisinde ”sadece, yalnızca” gibi rengin ”Değildir” önermesi belirtilmediği sürece çelişki meydana gelmez.

Buna bağlı olarak örneklerle devam edelim;

”Güneş sadece kırmızıdır.” demek, güneşin kırmızılık vasfını gösterir ve içeriğinde başka bir rengin olmayacağını belirtir.

”Güneş kırmızı ve daha kırmızıdır.” Cümlesinde bir çelişki yoktur, ki güneşin yer yer kırmızı ve yer yer daha kırmızı olduğu belirtilir.

Çelişmezlik Yasası – Çelişki Yasası’ndan bahsederken, çelişkinin olabilmesi için ”Mekan ve Zaman” gibi olgulara da dikkat etmek gerekir.

”Güneş sabah saatlerinde sadece daha az kırmızıdır.”

”Güneş sabah saatlerinde kırmızıdır”

Cümlelerinde çelişki yoktur, ilk cümlede ”Sabah saatlerinde daha az kırmızıdır.” derken, ikinci cümlede ”Sabah saatlerinde kırmızıdır.” deniyor, ikinci cümle içeriği, ilk cümle içeriğinde zaten geçtiğinden ancak eksik bilgi verildiğinden çelişki olmayacaktır.

Bu iki cümlenin çelişebilmesi için…

”Güneş sabah saatlerinde sadece daha az kırmızıdır.”

”Güneş sabah saatlerinde sadece kırmızıdır.”

Deseydik, ”sadece” dendiğinden dolayı çelişki meydana gelirdi. Çünkü ”Sabah Saatlerinde” koşulu içerisinde hem ”Daha az kırmızı, hem de sadece kırmızı” bilgisi veriliyor. Ve bir şey, aynı ”zamanda” aynı ”yerde/mekanda” kendisinden başkası olamaz.

Bu konuyla ilgili olarak aşağıdaki videodan da yararlanabiliriz.