Felsefe Nedir? Felsefenin Anlamı Nedir?.. yazıya başlamadan önce hayatın birçok alanına dair sorgulamalar yapmak için düşüncemizi, hayal gücümüzü kullandığınız ve bunu yaparken hemen hemen zihni her donanımızı kullandığımız bir araçtır Felsefe. Felsefe, sorgulamaktır, meraktır!

Felsefe Nedir?
_{^{Felsefenin Tanımı}}

Felsefe kelime anlamı olarak Yunanca philosophía’dan, 2 farklı kelimeden evrilmiştir.
Philo: Sevgi
Sophia: Bilgelik
Philosophia: Bilgelik Sevgisi, Bilgeliği Seven anlamına gelmektedir.
Filozof: kelimesini tarihte ilk defa Pisagor kullanmış, kendisine Bilgelik Sevdalısı demiştir.

Bilgelik ve Filozofluk arasında temel bir fark bulunur, Bilgelik, sorulara cevap vermeye, Filozofluk ise, soru sormaya eğilimlidir. Filozoflar, sorularına verilen cevaplara göre yeni sorular sorar ve bunları temellendirir.

Felsefe Kimler Tarafından Nasıl Yapılır?

Felsefe, tabiri caizse yaşama telaşından kurtulmuş, düşünmeye vakit ayırabilen ve bunu birbirileri ile paylaşan insanların etkinlikleri olarak tanımlandırılabilir. Bir araya geldikleri toplantılarında birbirilerine hayatın içerisinden sorular sorar-cevaplar bulur ve bunu kitaplaştırıp, bilge kişilere sunarlar, daha sonra bu bilge kişiler bu edinilmiş olunan bilgiler doğrultusunda yeni olgular oluşturulabilir. Kısacası, Filozof, Bilge’lerin çırakları gibi tanımlandırılabilir.

İnsanlar, tarihin çok eski zamanlarından bu yana filozoflar ve bilgelerin yaptıklarını yapmışlardır ancak adı “felsefe” olarak anılmamıştır. Bu tanımlama Yunanlılar tarafından yapılmıştır. Kısacası, Filozof veya Felsefe, Yunanlıların icadı değil, insanlığın icadıdır… Yunanlılar bu olguya Felsefe ve Filozofluk adını vermişlerdir.

Felsefe Nasıl Yapılır?

Felsefe, kişinin düşünüş biçimiyle doğrudan ilgili olsa da tarih boyunca büyük düşünürler yani filozoflar, felsefenin sorgulamayla başladığını belirtmişlerdir.

“Platon: Felsefe, merakla başlar.” demiştir örneğin.

Ve Platon’a göre felsefe, insanları diğer varlıklardan ayıran en önemli özelliği olan “düşüncenin” sürekli çalıştırılması prensibine dayanmaktadır. Bu prensibin temelinde ise “merak” yatmaktadır. “İnsan, süregelen olaylardansa onların arkasındaki gizemi, olaylara asıl neden olan gerçeğin nedenlerini merak etmelidir.” diyerek prensibin de özündeki gizemin çözülmesine atıf yapmakta ve merkezde görmektedir.

Buna örnek vermek gerekirse, “kar neden yağar” merakından yola çıkarak insanlar bunun üzerine mevcut bilgilerini ve gözlemlemelerinin neticesinde oluşan bilgilerini harmanlayarak düşüncelerini paylaşmaktır örneğini verebiliriz. Ancak bununla sınırlı değildir, görebildikleri veya göremedikleri neler varsa hepsi felsefenin konusu, sorgusudur…

Filozoflar Kimlerdir?
_{^{Filozofların Meslekleri Nelerdir?}}

Filozofları, zamanın eski dönemlerindeki diğer insanlardan ayıran en önemli özelliklerinden biri, diğer insanlar gibi gündelik hayata değil, bilginin özüne önem vermeleridir. Nitekim, bilgi danışan kişilerden danışmanlık ücreti almışlar ve geçimlerini bu şekilde sağlamışlardır.

Günümüzde de bir meslek dalı olan “danışmanlık” o zamanlarda bilgi öğrenmek için ödenmesi gereken bir bedel olarak görülürdü. Ve yine günümüzde olduğu gibi filozofluk/felsefe tam bir meslek dalı olarak görülmemiştir.

Filozofların büyük bir bölümü zengin olan insanlardı, çünkü filozof olabilmek için bolca vakit gereklidir… Hatta, Sokrates, emekli olduktan sonra Sokrates ismini filozof olarak duyurmuştur. Kısacası filozof olabilmek için bolca vakte ihtiyaç vardır.

Bazı filozofların meslekleri aşağıdaki gibidir;

• Sokrates: Taş İşçisi (Heykeltıraş)
• Platon: Aileden zengin. Öğretmenlik & Danışmanlık
• Aristoteles: Öğretmenlik
• Konfüçyüs: Siyasetçi, Bürokrat
• Farabi: Bilim Adamı, Müzisyen
• İbni Sina: Doktor

Felsefe üzerine yoğunlaşan kişilerin bilgi seviyeleri diğer insanlara göre daha geniş olduğundan, birçok meslek dalında da boy gösterdikleri gözlemlenmiştir. Besteci, Yazar, İş Adamları, Politikacılar gibi alanlarda çalışan felsefeciler mevcuttur.

Tarihe İz Bırakan Filozoflar
_{^{Tarihteki en büyük felsefeciler}}

Tarih boyunca büyük düşünürler, büyük sözler söylemişlerdir. Bazı sözler günümüzde hala kullanılmakta ve düşüncelerinin özleri benimsenmektedir. Yukarıda bahsettiğimiz birkaç isimle sınırlı değildir. İsmi bilinmeyen bir sürü felsefeci/düşünür bulunmaktadır. Ancak içlerinde en tutarlı olanlarından bazılarını aşağıda bulabilirsiniz. Felsefe diğer bilim dalları gibi “kesinlik” atfetmemektedir. Her ne kadar bilimin diğer dalları da “yanlışlanabilirlik” üzerine kurulu olsa da, felsefe diğer bilim dallarına göre daha hafife alınmaktadır. Örneğin matematikte formülleri defalarca uyguladığınızda sonuç hep aynı çıkar… ancak felsefe de çoğu düşünür, kendi bilgi seviyesinden yola çıkarak olgulara/olaylara yorum getirmiştir. Bu nedenle kişilerin duygu/durum değişikliklerine bağlı olarak bazen çok “akli” delillendirmeler getirebilirlerken, bazen “çok saçma” olarak nitelendirebileceğiniz düşünceleri de mevcuttur.

_^Filozof
Sigmund Freud

Sigmund Freud 1856 yılında doğmuş, 1939 yılında 83 yaşında ölmüştür. Yahudi asıllıdır ancak alman psikiyatr anılır. Psikanaliz alanında yaptığı çalışmalar sayesinde ruhsal tedavi uygulamalarının kurucusudur Freud doğrudan Filozof olarak anılmaz ancak yaptığı çalışmaların felsefeye katkısı çoktur. Günümüzde çoğu düşünür, Freud’un felsefede anılması gereken ilk 3 kişinin arasında ismini zikreder.

_^Filozof
Konfüçyüs

Milattan önce 551 yılında doğmuş, 72 yaşında hastalıktan ölmüştür. Öğretmenlik ve Bürokratlık yapmıştır. Ahlak alanındaki çalışmalarından dolayı devlet tarafından uzaklaştırılmıştır. Hayatı boyunca gezmiş/dolaşmış, uğradığı yerlerde Bürokratlıkla ilgili öğretilerde bulunmuştur. Düşünceleri, doğuda hala benimsenmekte ve kullanılmaktadır. Ayrıca tarihte en eski soy ağacına sahip kişidir.

_^Filozof
Immanuel Kant

1724 ve 1804 yılları arasında yaşamış olan Immanuel Kant felsefe tarihine en büyük iz bırakan insanlardan biridir. Epistemoloji, estetik ve mantık dalları başlıca yoğunlaştığı dallardır. Özellikle, felsefeyi bir temel üzerine oturtmak için diğer felsefecilere göre daha fazla çaba göstermiştir. Günümüzde felsefeciler ve araştırmacılar Immanuel Kant’tan etkilenmiş ve çalışmalarını onun kitaplarından yola çıkarak gerçekleştirirler.

_^Filozof
Descartes

1596 ve 1650 yılları arasında yaşamış olan Descartes Fransız’dır ve Fransa da matematik öğretmenliği ile kariyerine başlar. Rasyonel-Akılcı düşüncenin “babası” olarak nitelendirebileceğimiz akımın öncüsüdür. Kartezyen Koordinat Sistemini Bavyera ordusunda çalışırken kurmuştur. Matematiğin de bazı prensiplerini yazmıştır. Matematikte öncü olduğu gibi metafizik konularda da akla ilk gelen isimlerdendir.

_^Filozof
Nietzsche

1844 ve 1900 yılları arasında yaşamış olan Alman Filolof ve Filozof olan Nietzsche tarihteki aykırı fikirleriyle tartışılan kişilerden biridir. Ahlakı reddedip üst insan gelip, insanlığı kurtaracak fikrini benimsemiştir. (Bir nevi süpermen gibi.) Tüm dünyada tanrıya dair fikirleri tartışma konusu olan Nietzsche, Hıristiyanlığın biteceğine dair ön görüde bulunmuş ancak günümüzde bu görüşünün pek tutarlı bir öngörü olduğunu söyleyemeyiz.

_^Filozof
Karl Marks

Karl Marks Almanya’da doğmuş, daha sonra İngiltere’ye giderek ömrünün çoğunu orada yaşayarak geçirmiştir. Ekonomik Sosyoloji alanlarında çalışmıştır ve politik felsefeye katkıda bulunmuştur. 1818 ve 1883 yılları arasında yaşamıştır. Günümüzde her ne kadar ismi Komünizm, Kemalizm, Solculuk gibi kavramların arkasında geçiyor olsa da mevcut davalar Marks’ın düşüncelerinin evrime uğramış halleridir.

_^Filozof
Platon

Milattan Önce 427 yılında doğup, 80 sene yaşamış olan Platon, Sokrates’in öğrencisidir. Eflatun olarak da bilinir. Yazımızın manşet görseli de Platon’un görselidir. Elbette bu görsellerde yer alan heykeller onu temsil etmektedir. Atina’da Akademi kurmuş, birçok filozof burada yetişip, dünyanın çeşitli yerlerine bilgelik götürmüşlerdir. Devletleri filozofların yönetmesi gerektiğini belirtmiş ve Devlet isimli eserini yazmıştır.

_^Filozof
Aristoteles

M.Ö 384 yılında doğmuş ve 62 sene yaşamış olan Aritoteles Filozof, Felsefe denince akla ilk gelen isimlerden biridir. Platon’un öğrencisidir. Bir önceki paragrafta Platon hakkında bilgi vermiştik. Daha çok fen bilimleriyle uğraşmıştır ancak psikoloji, politika, fizik, edebiyat gibi alanlarda da çalışmış, eğitimler vermiştir. Ayrıca Büyük İskender’in de öğretmenidir. “Nedensellik ve Mantık” üzerine açıklamalarda bulunmuştur ve uzun yıllar boyunca bu açıklamalar baz alınmıştır.

Filozof Nedir?
_{^{Filozofluk Nedir?}}

Filozof; felsefeyle uğraşan, felsefe alanında çalışan, felsefenin gelişmesinde her türlü katkıda bulunan kişiye denir. Güzel ve biricik Türkçemizde de “feylesof, rind, bilge, mutasavvıf, alim” gibi isimleri de bulunur. Yazımızın başında belirttiğimiz üzere Yunancadan evrilmiş, daha sonra Arapça ve Farsçadan da beslenilmiştir.

Filozof kelimesi tarihte ilk defa, Pisagor tarafından yazılı metinlerde “doğruyu bulmak için sorgulayıp, araştıran” kişi anlamında kullanılmıştır.

Filozoflar, genelde dünya ile ilgili konularını aşmışlar, kendi hallerinde yaşayan kimselerdir. Herhangi bir rekabet tarafında yer almazlar, konuşmalarını üstün gelmek için değil, karşılıklı diyalog kurmak üzerine gerçekleştirirler.

Tarihteki İlk Filozof Kimdir?
_{^{Mileti Thales}}

Tarihte ilk filosof kimdir? diye soracak olursak, Mileti Thales’in olduğunu görmekteyiz. Milattan Önce 624 ve 546 yılları arasında yaşadığı varsayılır. İyonya’da yaşamış, matematik, astronomi alanlarında çalışmıştır. İyonya Aydınlanmasının öncüsü olarak kabul edilir. Eki Yunan bilgelerinin içinde ilk sırada yer alır. Ancak günümüze kadar ulaşabilmiş herhangi yazılı veya kayıtlı bir metni ulaşmamıştır. Mileti Thales hakkında bilgilere Heredot, Aristoteles gibi bilgelerin yazıtlarından ulaşılmıştır. Eski kayıtlardan tespit edilebildiği kadarıyla bugün ki Aydın ili ve çevresinde yaşadığı düşünülmektedir.

Su, her şeyin sebebidir! diyerek, dünyanın tepsi gibi düz bir yapı olduğunu ve suyu onun çevrelediğini ve suyun hareketliliği ile birlikte karaların hareket ettiğini düşünmektedir. Gölgelere bakarak uzaklıkları hesaplayabildiği de söylenir. Rüzgarların denizi hareket ettiğini de ve nehirlerin yükselmesini de buna bağlı olduğu belirtmiştir.

Filozofların Ünlü Sözleri
_{^{Felsefedeki Ünlü Sözler}}

Tarih boyunca insanlar özlü sözler söylemişler veya söyledikleri sözler anlam bakımından derinlik ihtiva içtiği için özlü sözler kategorisine eklenmiştir. Filozofların Ünlü Sözleri Felsefedeki Ünlü Sözler de tıpkı bu sözler gibi tarih boyunca insanlar tarafından çeşitli anlamlarda kullanılmış, farklı anlamlar yüklenmiştir. Atasözleri gibi algılayabileceğimiz bu sözlerden bazıları aşağıdaki gibidir.

Kendini bilmek, tüm bilgeliğin başlangıcıdır.
Aristoteles

Sorgulanmayan yaşam yaşanmaya değer değildir.
Sokrates

Özler(varlıklar) gereksiz yere çoğaltılmamalıdır.
Ockham’lı William

Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anlayabileceği kadardır.
Mevlana

Büyük fikirleri düşünenler büyük hatalar yaparlar.
Martin Heidegger

Uzun bir yolculuk tek bir adımla başlar.
Konfüçyüs

Zeki adamlar söyleyecek bir şeyleri olduğu için konuşurlar. Aptallar, konuşmaları gerektiği için. 
Platon

Merak bir filozofun en düşkün olduğu şeydir. Çünkü felsefenin bundan başka bir başlangıcı yoktur.
Platon

Aynı nehirde iki kere yıkanılmaz
Heraklit

Havaya atılan bir taş düşünebilseydi kendi isteğiyle yere düştüğünü sanırdı.
Baruch Spinoza

Cogito ergo Sum: Düşünüyorum, o halde varım.
René Descartes

Bir filozof söyledikleri ya da yazdıklarıyla tanınmamalı, nasıl yaşadığıyla, hatta yürüyüşüyle tanınmalıdır.
Friedrich Nietzsche

Felsefe Gerekli midir?
_{^{Felsefe Neden Yapılır?}}

Felsefe, kişinin doğrudan kendisiyle, “merak” duygusuyla ilgilidir. Aslında her insanın sorgulaması, araştırması yapması gerekmektedir. “Bilgi” hayat amaçlarından biridir. Bilginin doğurduğu güç, dünyadaki diğer tüm güçlerden üstündür. Bu felsefeyle ilerleyecek olursak, bilginin önemi çok büyüktür.

Günümüzde, sosyolojiden, teknolojiye bir çok alanda “bilgi” yönetimsel anlamda en önemli ihtiyaçtır. İşte bu nedenden dolayı felsefe gerekli midir? sorusunun cevabı mutlaka “evet” olarak verilmelidir.

Felsefe Neden Yapılır?

Felsefe neden yapılır sorusuna cevap olarak da yine günümüzden her bilgiye “sorgulama” yapılarak ulaştığımız için her türlü konuda, her inceleme için felsefe yapılması gereklidir diyebiliriz.

Bu örneklemelerin derinlerinde ise, “hayatın amacı, hayatın ihtiyacı nedir?” gibi konular bulunur. Hatta “düşüncenin de düşüncesi” olarak temellendirilir.

OD’a göre felsefe nedir?

Felsefenin şimdiye kadar genel anlamda bilgilerini gördük, aslında felsefenin de felsefesi yapılınca bir kelimenin sürekli tekrarlandığında anlamını kaybetmesi gibi, felsefe de özünde anlamını kaybeder. Hayatı okumak için güzel geçirmek ve iyi yaşamak gerekir. Aksi halde, dünya şimdiki gibi çekilmez olacaktır. Tarihteki her insan gibi bizim de düşüncelerimiz bulunuyor ve bunları söylemekte özgürüz. Ancak bunun yerine, yani mevcut bilgileri araştırıp, bir alana yoğunlaşmak yerine insanlar saçma sapan sosyal medya platformlarında dans ediyorlar, espriler yapıyorlar. Toplumun çok az bir bölümü olarak felsefe, fizik, bilim gibi alanlarda çalışma yaptığımızın farkındayım ve umarım bu bir gün tersine döner.

#OD | Sorgu